Αρχαία πόλη Αλίφειρα, Ναός του Ασκληπιού, Ιερό της Αθηνάς. Ένας άγνωστος αρχαιολογικός χώρος αλλά πολύ σημαντικός με φανταστική θέα!!
Βρίσκεται κοντά στα σύνορα Τριφυλίας - Αρκαδίας, στα νότια της κοιλάδας του Αλφειού, στην κορυφή επιμήκους λόφου, που υψώνεται πάνω από το σημερινό χωριό Αλίφειρα (πρώην Ρογκοζιό), κοντά στο χωριό Φανάρι. Η Αλίφειρα ήλθε στο φως μετά τις ανασκαφές του καθηγητή Αν. Ορλάνδου στα 1932-33 και ταυτίσθηκε με την αρχαία πόλη, αφού ο Παυσανίας είχε δώσει σαφή περιγραφή της θέσης.
Το τείχος που την περιέβαλε σώζεται πολύ καλά σε ορισμένα σημεία και είναι γνωστό από τους ντόπιους ως το "Κάστρο της Νεροβίτσας". Στο ψηλότερο σημείο του λόφου δεσπόζει η τειχισμένη ακρόπολη και λίγο νοτιότερα βρίσκεται το ιερό της Αθηνάς, όπου θα πρέπει να υψωνόταν μεγαλόπρεπο το κολοσσιαίο χάλκινο άγαλμα της θεάς. Στο άλλο άκρο του λόφου βρίσκεται ο ναός του Ασκληπιού.
Η πόλη της Αλίφειρας διαδραμάτισε σπουδαίο ιστορικό ρόλο ενώ αποτελεί μία σημαντική αρχαία ακρόπολη του σημερινού Νομού Ηλείας.
Το όνομά της σχετίζεται με τον Αλίφηρο, έναν από τους πενήντα γιους του Λυκάονος, που θεωρείται ως ο μυθικός ιδρυτής της.
Τα πιο σημαντικά μνημεία της αρχαίας Αλίφειρας που μνημονεύονται και από τον Παυσανία, είναι το ιερό της Αθηνάς και το ιερό του Ασκληπιού.
Στο ανατολικό μέρος της οχυρής ακρόπολης βρισκόταν ο ναός της πολιούχου θεάς, της Αθηνάς, η οποία, σύμφωνα με τον τοπικό μύθο, εκεί είχε γεννηθεί και ανατραφεί.
Δυτικά του ναού ήταν ο χώρος που αποτελούσε την κυρίως ακρόπολη. Πιο δυτικά, πάνω στον λόφο, απλωνόταν η πόλη.
Στα δυτικά της και χαμηλότερα από την ακρόπολη, υπήρχε ο Ναός του Ασκληπιού.
Μέσα στον ναό βρέθηκε το λίθινο βάθρο του λατρευτικού αγάλματος, που ήταν ίσως ξύλινο με επένδυση από ελεφαντοκόκαλο. Εννέα μέτρα ανατολικά του ναού βρέθηκε μεγάλος ορθογώνιος βωμός. Ναός και βωμός κλείνονταν με περίβολο. Στα νότια του ναού υπήρχε τετράγωνο κτίριο με εσωτερικό περιστύλιο, πιθανά ξενώνας ή κατοικία των ιερέων.
Στα μέσα του 19ου αιώνα ο χώρος λειτουργούσε ως χώρος φιλοξενίας και απομόνωσης ατόμων προσβληθέντων από την λέπρα.
Η κατοικία των ιερέων του Ασκληπιού. Βρίσκεται νοτίως του ναού του Ασκληπιού. Είναι τετράγωνο οικοδόμημα (διαστάσεων 4x4μ.), με εσωτερικό περιστύλιο στην κάθε πλευρά του οποίου υπήρχαν από δύο κίονες.
Ο 3ος αι. π.Χ. αποτελεί περίοδο ακμής για την πόλη, όπως μαρτυρεί η κατασκευή πολυτελών τάφων. Έως το 244 π.Χ. η πόλη τελεί υπό τη διοίκηση της Μεγαλόπολης, ενώ μετά παραχωρείται στο κράτος της Ήλιδας μέχρι που πολιορκείται και καταλαμβάνεται από το Μακεδόνα βασιλιά Φίλιππο Ε΄ κατά τη διάρκεια του Συμμαχικού Πολέμου (219 π.Χ.). Το 207 π.Χ. προσαρτάται εκ νέου στη Μεγαλόπολη, ενώ από το 191 π.Χ. στην Αχαϊκή Συμπολιτεία, οπότε και κόβει δικό της νόμισμα. Κατά τη ρωμαϊκή εποχή η πόλη ανήκει στη μεγάλη ρωμαϊκή επαρχία της Αχαΐας.
Η θέση φαίνεται πως εγκαταλείπεται κατά την παλαιοχριστιανική περίοδο, ενώ αργότερα κτίζεται πάνω στον πρόναο του ναού της Αθηνάς μονόκλιτο ναΰδριο της Αγίας Ελένης. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας κτίζεται στη βόρεια πλαγιά του λόφου σταυρεπίστεγος ναός του Αγίου Νικολάου. Παλιοί περιηγητές όπως οι Leake, Cramer, Ross, και Curtius είχαν ταυτίσει την τειχισμένη ακρόπολη με την αρχαία Αλίφειρα
Η θέα από τον αρχαιολογικό χώρο είναι φανταστική. Εάν έχει καθαρή ατμόσφαιρα διακρίνεις τα αρκαδικά Όρη, την θάλασσα του Κατάκολου, κ.α.
ΤΑ ΤΑΦΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ.
Τα ναόσχημα ταφικά μνημεία της Αλίφειρας ήταν τα πρώτα που εντοπίστηκαν στην Πελοπόννησο, ενώ έως τότε ήταν γνωστά μόνο από τη Μακεδονία και τη Μικρά Ασία. Μπορεί να κατασκευάστηκαν υπό μακεδονική επίδραση, κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας στην Πελοπόννησο, στα τέλη του 4ου και στον 3ο αι. π.Χ
Η νεκρόπολη της Αλίφειρας απλωνόταν στις ανατολικές και νότιες πλευρές του λόφου όπου δεσπόζει η τειχισμένη ακρόπολη με το ιερό της Αθηνάς και τον ναό του Ασκληπιού. Από τα έξι ταφικά μνημεία που αποκαλύφθηκαν στις ανασκαφές, το σημαντικότερο και καλύτερα σωζόμενο είναι ο ονομαζόμενος "τάφος του Σεθέα", σύμφωνα με τη χαραγμένη επιγραφή στην πρόσοψή του.
Ο τάφος του Σεθέα και της Καλλιέρας.
Ὁ τάφος αυτός βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του λόφου, στην τοποθεσία «Πόρτες». Η πρόσοψη του τάφου είναι εξ ολοκλήρου από λευκό μαρμαρόλιθο σε σχήμα ναού. Ο τάφος αποτελείται από μία υπαίθρια αυλή πλαισιωμένη από δύο τοίχους αντιστήριξης. Η πρόσοψή του είναι ναόσχημη με αέτωμα και πίσω από αυτήν υπάρχουν τέσσερα στενόμακρα διαμερίσματα για την τοποθέτηση των νεκρών. Πίσω της προσόψεως εκτείνονται τέσσερεις νεκροθάλαμοι. Μεταξύ των πεσσών της προσόψεως ανοίγματα ήταν οι θύρες των νεκροθαλάμων και φράζονταν με μαρμάρινα θωράκια. Οι επιγραφές της προσόψεως του τάφου μάς πληροφορούν ότι σε αυτόν τον τάφο έχουν ταφή ο Σεθέας, η Καλλιέρα, η Τιμαρέτη, ο Δορκίων, ο Αριστέας, η Φίλεια, η Νίκη και μία άλλη γυναίκα της οποίας δεν διεσώθη ολόκληρο το όνομα.
O τάφος του Ευπατά.
H πρόσοψης του τάφου αυτού είναι στραμμένη προς Βορρά. O τάφος αυτός έχει
αναστηλωθεί, αφού έχουν συμπληρωθεί τα ελλείποντα αρχαία τμήματά του. Αποτελείται από βάση, κορμό και στέψη, επί της οποίας ίσταται επιτύμβιος ναΐσκος. O τάφος ανήκει στον Ευπατά και την σύζυγό του Νικιδώ.
Τάφοι της περιοχής «Καμπιά»
Στην περιοχή αυτή έχουν ερευνηθεί τρία ακόμη ταφικά μνημεία, πού έχουν πολλές ομοιότητες με τον τάφο του Σεθέα, δηλαδή προαύλιο, ναόσχημη πρόσοψη και επιμήκεις νεκροθαλάμους.
Βιβλιογραφία
· Ενημερωτικές πινακίδες στον Αρχ. Χώρο
· Χρυσή Σγουροπούλου, αρχαιολόγος
· http://odysseus.culture.gr/h/3/gh351.jsp?obj_id=2412
)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου